Yağlık Ayçiçeği, Türkiye bitkisel yağ tüketiminde % 80-85 civarında payı ile
ülkemizde üretimi gerçekleştirilen stratejik öneme sahip tarımsal ürünlerimizin
başında gelmektedir. 2023/2024 üretim sezonu yağlık ayçiçeği ekim alanlarında bir
önceki yıla nazaran yaklaşık %15’lik bir daralma gerçekleşmiş olup, küresel ısınma
bağlamında bölgemizde ekilişten hasada kadar yaşanan yoğun kuraklık ve aşırı
sıcakların etkisi ile gerek yağ oranlarında gerekse de dekar başına verimlilikte ön
görülemez kayıpların yaşandığı bağlı kooperatiflerimizde gerçekleştirilen mübayaa
sonuçlarıyla görülmektedir. Bu itibarla, Ülkemiz için rekor üretimin
gerçekleştirildiği bir önceki sezona göre gerek ekim alanlarında ki azalış gerekse de
kuraklık ve yüksek sıcaklıkların etkisiyle toplam Ülke rekoltesinin %30’un üzerinde
bir azalışla 1.3 milyon ton seviyesinde gerçekleşeceği beklenmektedir.
Ülkemizde yaşanan kuraklık ve yüksek sıcaklıkların etkisiyle yağlık ayçiçeği
üretiminde gerçekleşen ciddi rekolte düşüşüne karşılık, yağlık ayçiçeği üretiminde en
büyük üreticiler olan Ukrayna ve Rusya’da önceki sezondan devrolan yüksek ürün
stoklarına ek olarak müspet iklim koşulları altında beklentilerinde üzerinde 30
milyon tonu aşan rekolteye ulaşılacağı uluslararası kuruluşlar tarafından
raporlanmaktadır. Dünya yağlı tohumlar rekoltesindeki müspet gelişmeler ışığında
son bir aylık süreçte yağlık ayçiçeği ve ham yağ fiyatları %15’e varan oranda düşüş
göstermiş olup yeni sezona ilişkin yüksek rekoltenin yanında önceki sezondan
devrolan yüksek ürün stokları da fiyatlar üzerinde negatif baskı oluşturmaya devam
etmektedir. Bu durum, Temmuz ayının ortalarında başlayan yurt içi yağlık ayçiçeği
hasat dönemi ürün fiyatlamasında dalgalı bir seyrin oluşmasına neden olmaktadır.
Tahıl koridorunda yaşanacak müspet gelişmeler aşağı yönlü fiyat haraketliliğini daha
da derinleştirebilecektir.

Ülke yeterliliğinin karşılanması noktasında dış tedarike bağımlı bulunduğumuz
ve halihazırda sürmekte olan üretim sezonunda yeterlilik oranımızın %50’nin altına

Adres :1.Murat Mahallesi Zübeyde Hanım Caddesi No:2 22100 EDİRNE Posta Kutusu:88 www.trakyabirlik.com.tr
Telgraf:Trakyabirlik-EDİRNE Santral:(284) 214 55 22 (Pbx) Fax:225 30 60 – 225 30 61 trakyabirlik@trakyabirlik.com.tr
düşeceği yağlık ayçiçeği üretimimizin sürdürülebilirliği açısından çiftçilerimizin
tarımsal üretimlerinden elde edeceği gelirin de sürdürülebilir refah seviyesinde
gerçekleşmesi büyük önem arz etmektedir. Kuraklık ve yüksek sıcaklık koşullarında
ortalama verimlerin ciddi seviyede düşerek üretim maliyetlerinin çiftçilerimiz için
çok daha yüksek seviyelerde oluşması yurt içi ürün fiyatlarının belirlenmesi
noktasında üretici beklenti ve taleplerini haklı olarak yükseltmektedir. Bu kapsamda
ürün fiyatlarının belirlenmesinde en önemli parametre olan gümrük vergilerinin
seviyesi ile Devletimizce çiftçilerimize doğrudan gelir desteği olarak sunulan
ödeneklerin tutarı, sonraki üretim sezonlarında ülke yeterliliği hedefine
ulaşılmasında en temel etmenler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kapsamda, 01.01-
31.05 2023 tarihleri arasında %0 olarak uygulanan gümrük vergileri 01.06.2023
tarihinden itibaren DTÖ anlaşması kapsamında azami hadlerine yükseltilmiş ancak,
yukarıda sayılan nedenlerle dünya fiyatlarında yaşanan sert düşüşe ek olarak yüksek
finansman maliyetinin üretici birlikleri, sanayici ve tüccar üzerinde oluşturduğu
ekstra maliyet baskısıyla yurt içinde oluşan ürün fiyatları çiftçilerimizin
sürdürülebilir gelir elde edebilmesinde yetersiz kalmıştır. Bu çerçevede,
Devletimizce ilave gümrük vergisi yoluyla ithal ürün maliyetlerinin daha yukarıda
oluşmasını sağlayacak gözetim fiyatı uygulaması hayata geçirilerek ürün fiyatlarının
çiftçi maliyetleriyle orantılı seviyelere yükseltilmesi amaçlanmıştır.
Tüm bu gelişme ve düzenlemelerin ışığında, Ülkemizdeki mevcut gümrük
rejimi uygulamaları, dünya rekoltesi ve beklenen fiyat seviyeleri, döviz kurlarının
olası seyri, finansman maliyetleri gibi fiyatlamaya tesir eden tüm parametreler
Birliğimizce değerlendirilerek oluşan piyasa koşulları çerçevesinde 2023/2024
sezonunda üretici ortaklarımıza uluslararası sözleşme oranı olan % 44 yağ oranlı
ayçiçeği ürünü için 15.000 TL/Ton avans ödemesinde bulunulması karar altına
alınmıştır. Takip eden süreçte yukarıda sayılan fiyatlama parametrelerinde üretici
ortaklarımız lehine oluşabilecek müspet gelişmeler değerlendirilerek “Ön Alım
Fiyatı” ilan edilecek ve bu suretle nihai alım fiyatımız oluşturulacaktır. Ham yağ
oranına göre yapılan alımlarda % 44 yağ oranlı baz fiyata göre % 1,5 oranında
çarpan kullanılarak üretici ortaklarımızın teslim ettiği ürünlerin fiyatı
hesaplanacaktır.
Yıllara göre değişiklik göstermekle beraber Ülkemizde üretilen yağlık ayçiçeği
ürününün % 20-30’u, faaliyet bölgesindeki ürünün ise %40-50 oranındaki bölümü
Birliğimizce mübayaa edilmektedir. Ağustos ayının ilk haftası ile başlayan hasat
günden güne yoğunlaşmakta olup Ülke hasadının çok büyük oranda Eylül ayının
sonlarında tamamlanması beklenmektedir. Birliğimize bağlı 48 kooperatifimize ait
103 alım merkezi ve iki fabrikamızda bugüne kadar toplam 111.290 ton ayçiçeği
mübayaası gerçekleştirilmiştir.
Son iki üretim sezonunda gerek yağlık ayçiçeği üretim havzaları arasında
oluşan fiyatlama farklılıkları gerekse de sezon içerisinde yaşanan gelişmelerle oluşan
keskin fiyat hareketlilikleri çiftçilerimizin yağlık ayçiçeği üretiminde motivasyonunu

Adres :1.Murat Mahallesi Zübeyde Hanım Caddesi No:2 22100 EDİRNE Posta Kutusu:88 www.trakyabirlik.com.tr
Telgraf:Trakyabirlik-EDİRNE Santral:(284) 214 55 22 (Pbx) Fax:225 30 60 – 225 30 61 trakyabirlik@trakyabirlik.com.tr
ve sürdürülebilirliğini olumsuz etkilemektedir. Ekim alanlarında yaşanan önemli
orandaki gerilemeye ek olarak iklim krizinin tarımsal üretim üzerindeki olumsuz
etkilerinin devam edeceği yönündeki projeksiyonlar ile birlikte değerlendirildiğinde,
içinde bulunduğumuz sezona göre %100’ün üzerinde üretim maliyet artışı yaşanacak
2024/2025 üretim sezonunun ekilişten hasada büyük bir titizlikle planlanarak bu
doğrultuda çalışılmalarda bulunulması Ülkemiz için stratejik öneme sahip yağlık
ayçiçeği üretiminin sürdürülebilirliği açısından kritik bir öneme sahip olacaktır.

İklim krizi şartları altında binbir emekle üretim yapmak için mücadele eden
çiftçilerimizin hak ettiği gelirin oluşması noktasında gümrük vergilerinin yerli üretim
lehine yeniden belirlenmesinde desteklerini esirgemeyen Ticaret Bakanımız Sayın
Prof. Dr. Ömer Bolat ve Tarım Bakanımız Sayın İbrahim Yumaklı’ya, Ticaret Bakan
Yardımcımız Sn. Mustafa Tuzcu ile Tarım Bakan Yardımcılarımız Sayın Prof.Dr.
Ahmet Gümen ve Sayın Dr. Ahmet Bağcı’ya, Süreç Boyunca çaba ve desteklerini
yakından hissettiğimiz Bölge Milletvekillerimize, Ticaret Bakanlığımız İthalat Genel
Müdürlüğü ile Tarım Bakanlığımız Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü’nün kıymetli
Bürokratlarına, yine 15.09.2023 tarihli resmi gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren
tarımsal destekler kapsamında açıklanan yağlık ayçiçeği fark ödemesi desteği ile
iklim krizi altında yüksek üretim maliyetiyle üretimlerini gerçekleştiren çiftçilerimiz
için daha da anlamlı hale gelerek ilk defa kapsama alınan yağlık ayçiçeği sertifikalı
tohum kullanım desteği için Tarım Bakanımız Sayın İbrahim Yumaklı ile
Bakanlığımızın kıymetli bürokratlarına teşekkür ve şükranlarımızı sunar, 2023/2024
tarımsal üretim sezonunun Ülkemiz, Milletimiz, üretici ortaklarımız ve tüm
çiftçilerimiz için hayırlı ve bereketli olmasını dileriz.

TRAKYA BİRLİK
YÖNETİM KURULU